TP. HCM: THÚC ĐẨY HỢP TÁC CHUYỂN ĐỔI XANH VÀ SỐ

Thế giới hiện nay đang đứng trước hai thách thức lớn: biến đổi khí hậucuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Một mặt, trái đất nóng lên, thiên tai ngày càng cực đoan, tài nguyên thiên nhiên dần cạn kiệt. Mặt khác, công nghệ số bùng nổ, làm thay đổi toàn bộ cách con người sản xuất, sinh sống và quản lý xã hội. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số trở thành hai xu hướng song hành, không thể tách rời, nhằm hướng đến sự phát triển bền vững.

chuyển đổi xanh

TP. Hồ Chí Minh – trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước – đang đi đầu trong tiến trình này. Với vị thế là “đầu tàu” của Việt Nam, mọi chính sách và hoạt động chuyển đổi xanh tại đây đều có sức lan tỏa mạnh mẽ tới toàn vùng và cả nước. Đặc biệt, sự kiện Diễn đàn Kinh tế TP. HCM – Hyogo 2025 với chủ đề “Xu hướng chuyển đổi xanh và số: Vì mục tiêu phát triển bền vững” đã mở ra nhiều cơ hội hợp tác chiến lược, khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của thành phố trong việc hội nhập và bắt kịp xu hướng toàn cầu.

1. Hiểu đúng về chuyển đổi xanh

1.1. Khái niệm

chuyển đổi xanh

Chuyển đổi xanh (Green Transition) là quá trình thay đổi toàn diện từ mô hình kinh tế tuyến tính, tiêu tốn tài nguyên và gây ô nhiễm, sang mô hình kinh tế tuần hoàn – nơi mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng đều hướng đến giảm thiểu phát thải, tái chế, tái sử dụng và tận dụng tối đa năng lượng tái tạo.

1.2. Các yếu tố cấu thành

  • Năng lượng xanh: Điện mặt trời, điện gió, thủy điện nhỏ, hydro xanh.

  • Công nghiệp xanh: Sản xuất theo mô hình tuần hoàn, giảm phát thải CO₂.

  • Giao thông xanh: Phương tiện điện, hạ tầng sạc thông minh.

  • Đô thị xanh: Quy hoạch thông minh, công trình đạt chuẩn tiết kiệm năng lượng.

  • Tiêu dùng xanh: Lối sống hạn chế rác thải nhựa, ưu tiên sản phẩm thân thiện môi trường.

1.3. Tầm quan trọng đối với TP. HCM

TP. HCM là nơi tiêu thụ năng lượng lớn nhất cả nước, đồng thời đối mặt nhiều thách thức như: ô nhiễm không khí, ùn tắc giao thông, ngập lụt do biến đổi khí hậu. Do đó, thành phố phải đi tiên phong trong chuyển đổi xanh, không chỉ để bảo vệ môi trường mà còn để duy trì vị thế trung tâm kinh tế khu vực.

2. Mối quan hệ mật thiết giữa chuyển đổi xanh và chuyển đổi số

2.1. Chuyển đổi số hỗ trợ chuyển đổi xanh

  • Ứng dụng IoT và Big Data trong quản lý năng lượng: Hệ thống cảm biến giám sát tiêu thụ điện theo thời gian thực, giúp tối ưu hóa sử dụng.

  • AI và Machine Learning trong quản lý rác thải: Tự động phân loại, dự báo lượng rác thải để điều phối nguồn lực xử lý.

  • Blockchain trong chứng chỉ carbon: Minh bạch hóa giao dịch tín chỉ carbon, tăng niềm tin thị trường.

2.2. Chuyển đổi xanh thúc đẩy chuyển đổi số

  • Doanh nghiệp phải số hóa toàn bộ quy trình để đạt tiêu chuẩn báo cáo môi trường ESG.

  • Các giải pháp sản xuất xanh buộc phải đi kèm quản lý thông minh nhờ công nghệ số.

  • Người tiêu dùng xanh ưa chuộng các ứng dụng số để kiểm chứng nguồn gốc, chứng nhận sản phẩm.

3. Thực trạng và chính sách chuyển đổi xanh tại TP. HCM

3.1. Chính sách lớn

  • Kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu: Mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính 10% đến 2030 và hướng tới Net Zero vào 2050.

  • Chính sách ưu đãi năng lượng tái tạo: Khuyến khích doanh nghiệp, hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà.

  • Phát triển đô thị thông minh: Ứng dụng công nghệ số để quản lý giao thông, chiếu sáng công cộng, xử lý nước thải.

3.2. Kết quả bước đầu

  • TP. HCM đã có hơn 14.000 hệ thống điện mặt trời mái nhà được lắp đặt.

  • Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) chuẩn bị đưa vào vận hành, mở đầu cho hệ thống giao thông công cộng xanh.

  • Nhiều doanh nghiệp lớn bắt đầu triển khai báo cáo ESG và tham gia thị trường tín chỉ carbon.

4. Lĩnh vực ưu tiên trong chuyển đổi xanh

4.1. Năng lượng tái tạo

  • Điện mặt trời áp mái ở trường học, bệnh viện, khu công nghiệp.

  • Thí điểm dự án điện gió tại vùng ven biển Cần Giờ.

  • Xây dựng hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin lithium và pin thể rắn.

4.2. Giao thông xanh

  • Lộ trình thay thế dần xe buýt dầu bằng xe buýt điện.

  • Phát triển hệ thống xe đạp công cộng, khuyến khích lối sống xanh.

  • Chính sách miễn/giảm thuế cho người mua ô tô điện, xe máy điện.

4.3. Công nghiệp xanh

  • Áp dụng mô hình “Zero Waste to Landfill” (Không rác thải chôn lấp).

  • Sử dụng robot và tự động hóa trong sản xuất để giảm lãng phí năng lượng.

  • Khuyến khích tái chế chất thải công nghiệp thành nguyên liệu mới.

4.4. Đô thị và công trình xanh

  • Quy hoạch không gian xanh: công viên, hồ điều hòa, hành lang cây xanh.

  • Ứng dụng vật liệu mới như gạch tái chế, bê tông geopolymer.

  • Thí điểm khu dân cư thông minh sử dụng năng lượng tái tạo tự cung tự cấp.

5. Điểm nhấn: Diễn đàn Kinh tế TP. HCM – Hyogo 2025

chuyển đổi xanh

Vừa qua, Diễn đàn Kinh tế TP. HCM và tỉnh Hyogo (Nhật Bản) lần thứ 7 năm 2025 đã diễn ra với chủ đề: “Xu hướng chuyển đổi xanh và số: Vì mục tiêu phát triển bền vững”. Đây là sự kiện quốc tế quan trọng, thu hút sự quan tâm của lãnh đạo, doanh nghiệp và giới chuyên gia.

5.1. Nội dung chính của diễn đàn

  • Trao đổi chính sách: Lãnh đạo hai bên bàn về chiến lược giảm phát thải carbon, ứng dụng công nghệ số trong đô thị hóa.

  • Chia sẻ kinh nghiệm: Hyogo giới thiệu mô hình thành phố sinh thái, công nghệ năng lượng tái tạo; TP. HCM nêu định hướng và nhu cầu đầu tư.

  • Ký kết hợp tác: Nhiều biên bản ghi nhớ được ký trong các lĩnh vực như năng lượng mặt trời, xử lý rác thải, giao thông thông minh.

5.2. Ý nghĩa với TP. HCM

  • Học hỏi kinh nghiệm quốc tế: Hyogo có nhiều thành công trong phát triển đô thị xanh.

  • Thu hút vốn và công nghệ Nhật Bản: Giúp TP. HCM tăng tốc quá trình chuyển đổi xanh.

  • Thúc đẩy thương mại xanh: Tạo cơ hội cho doanh nghiệp hai bên phát triển bền vững.

6. Lợi ích từ hợp tác chuyển đổi xanh

chuyển đổi xanh

6.1. Kinh tế

  • Giảm chi phí sản xuất nhờ tiết kiệm năng lượng.

  • Mở ra thị trường xuất khẩu mới nhờ đáp ứng tiêu chuẩn xanh toàn cầu.

  • Thu hút vốn đầu tư quốc tế vào các dự án năng lượng, hạ tầng.

6.2. Xã hội

  • Tạo thêm hàng trăm nghìn việc làm xanh trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, xây dựng xanh, công nghệ số.

  • Cải thiện chất lượng cuộc sống nhờ môi trường trong lành.

  • Thúc đẩy ý thức cộng đồng về bảo vệ thiên nhiên.

6.3. Môi trường

  • Giảm phát thải CO₂, cải thiện chất lượng không khí.

  • Hạn chế ngập lụt nhờ quy hoạch đô thị xanh.

  • Góp phần vào mục tiêu toàn cầu về chống biến đổi khí hậu.

7. Những thách thức lớn

  • Chi phí đầu tư ban đầu cao: Doanh nghiệp nhỏ và vừa khó tiếp cận.

  • Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao: Kỹ sư, chuyên gia về công nghệ xanh còn hạn chế.

  • Hạ tầng chưa đồng bộ: Giao thông công cộng, hệ thống năng lượng tái tạo còn thiếu liên kết.

  • Ý thức cộng đồng: Cần thời gian để thay đổi thói quen tiêu dùng và sinh hoạt.

8. Tầm nhìn tương lai

TP. HCM đặt mục tiêu:

  • Trở thành trung tâm kinh tế xanh của Đông Nam Á vào năm 2045.

  • Đạt Net Zero vào năm 2050 theo cam kết quốc tế.

  • Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ xanh.

  • Xây dựng thương hiệu “TP. HCM – đô thị xanh, thông minh và bền vững”.

Chuyển đổi xanh là xu hướng toàn cầu, và TP. HCM đang chứng minh quyết tâm mạnh mẽ trong việc đi tiên phong. Với sự đồng hành của cộng đồng quốc tế, đặc biệt qua các sự kiện như Diễn đàn Kinh tế TP. HCM – Hyogo 2025, thành phố có cơ hội hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, vừa giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế, vừa tạo dựng hình ảnh một đô thị đáng sống, thân thiện môi trường.

Sự kết hợp giữa chuyển đổi xanh và chuyển đổi số không chỉ là giải pháp, mà còn là con đường để TP. HCM trở thành hình mẫu quốc tế về phát triển bền vững trong thế kỷ 21.

BẢN TINXem thêm

PHÓNG SỰXem thêm

TalkshowXem thêm

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *