HƯỞNG ỨNG CHỦ NHẬT XANH LẦN THỨ 157

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng, TP. HCM đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường, từ tình trạng rác thải chưa được xử lý triệt để, kênh rạch ô nhiễm, đến lượng rác nhựa, rác thải sinh hoạt gia tăng. Đứng trước tình hình đó, phong trào Chủ Nhật Xanh do Thành Đoàn TP. HCM phát động đã trở thành dấu ấn quan trọng, lan tỏa tinh thần tình nguyện, bảo vệ môi trường của thế hệ trẻ thành phố. Đặc biệt, trong ngày Chủ Nhật (25/05/2025), hàng ngàn đoàn viên thanh niên đã đồng loạt ra quân trong Chủ Nhật Xanh lần thứ 157, khẳng định sức trẻ chung tay xây dựng TP. HCM ngày càng “xanh – sạch – sáng”.

Bài viết dưới đây sẽ khái quát toàn bộ hành trình ra quân của Chủ Nhật Xanh lần thứ 157 tại TP. HCM, từ công tác chuẩn bị, nội dung hoạt động, đến ý nghĩa và tác động tích cực của chiến dịch đối với cộng đồng, góp phần xây dựng đô thị xanh – sạch – đẹp, lan tỏa giá trị của phong trào thanh niên vì môi trường.

Hoàn cảnh và Lịch sử Chủ Nhật Xanh

 Sự ra đời của Chủ Nhật Xanh

• Thành Đoàn TP. HCM chính thức phát động chương trình “Chủ Nhật Xanh” từ năm 2007, nhằm khơi dậy tinh thần tình nguyện, ý thức bảo vệ môi trường của đoàn viên thanh niên trong thành phố.

• Mỗi tháng, vào ngày Chủ Nhật cuối cùng, các cơ sở Đoàn – Hội – Đội trên toàn địa bàn TP. HCM đồng loạt ra quân, tổ chức hoạt động dọn dẹp vệ sinh, trồng cây xanh, tô điểm cảnh quan công viên, kênh rạch, khu dân cư.

• Tính đến ngày 25/05/2025, Chủ Nhật Xanh đã trải qua 157 lần ra quân, ghi nhận hàng triệu lượt đoàn viên, thanh niên tham gia, góp phần thay đổi diện mạo nhiều tuyến đường, khu phố, kênh rạch ở các quận – huyện.

 Mục tiêu và ý nghĩa

• Bảo vệ môi trường đô thị: Giảm thiểu rác thải nhựa, rác thải sinh hoạt, làm sạch kênh rạch, góp phần giảm ngập úng và ô nhiễm môi trường.

• Nâng cao ý thức cộng đồng: Thông qua hoạt động dọn vệ sinh, trồng cây, treo khẩu hiệu, tuyên truyền, tạo hiệu ứng lan tỏa, thay đổi thói quen xả rác bừa bãi của người dân.

• Thúc đẩy phong trào thanh niên: Khẳng định vai trò xung kích, tình nguyện của thế hệ trẻ trong xây dựng TP. HCM văn minh, hiện đại, hiếu khách.

Chủ Nhật Xanh Lần Thứ 157: Thông tin Tổng quan

Công tác Chuẩn bị Trước Ngày Ra Quân

 Lập kế hoạch và phân công nhiệm vụ

1. Họp Ban Chỉ đạo: Thành Đoàn TP. HCM cùng đại diện các quận – huyện Đoàn, Đoàn Trường Đại học, Hội thanh niên, Hội Sinh viên tiến hành họp để xác định địa điểm, số lượng đoàn viên, trang thiết bị, dụng cụ cần thiết (găng tay, túi rác, chổi, cuốc, xẻng).

2. Phân vùng hoạt động: Mỗi đơn vị Đoàn cơ sở phụ trách một khu vực cụ thể (ví dụ: Quận 1: đường Nguyễn Huệ – Lê Lợi; Quận 3: công viên Lê Văn Tám; huyện Bình Chánh: làm sạch kênh rạch xung quanh Khu công nghiệp).

3. Sắp xếp trang phục: Tất cả đoàn viên tham gia mặc áo đồng phục Đoàn xanh – trắng, đeo khẩu trang, đeo băng đội viên, mang găng tay cao su, dép/giày đế mềm.

Tuyên truyền, vận động

• Thông báo Trực tuyến: Thành Đoàn TP. HCM, trang fanpage Đoàn Thanh niên, website thanhdoan.vn gửi thông báo chi tiết về thời gian, địa điểm, nội dung hoạt động đến toàn bộ Đoàn viên.

• Truyền thông Cộng đồng: Phối hợp Đài truyền hình Thành phố, Báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Zing.vn đăng tải các tin bài, phóng sự, kêu gọi sự hưởng ứng.

• Liên kết với doanh nghiệp: Huy động các nhãn hàng sản xuất túi nilon tự hủy, xẻng, cuốc, kêu gọi tài trợ thực phẩm cho đoàn viên (bánh mì, nước suối, trái cây).

Giáo dục tuyên truyền trước ra quân

• Lớp tập huấn nhanh: Đoàn viên được hướng dẫn quy trình dọn vệ sinh, thu gom, phân loại rác thải (rác tái chế – rác hữu cơ – rác nguy hại) để xử lý đúng quy định.

• Chia sẻ kinh nghiệm: Các đội hình tình nguyện “Chống rác nhựa”, “Cứu kênh xanh”, “Gia đình xanh” chia sẻ cách thức vận động người dân tham gia, xử lý rác thải đúng cách.

• Song song hoạt động online: Chủ động tương tác trên mạng xã hội, chia sẻ hashtag #ChuNhatXanh157, #ThanhVienXungKich, #TPHCMXanhDep.

 Diễn Tiến Ngày Ra Quân Chủ Nhật Xanh Lần Thứ 157

Lễ ra quân chung tại Nhà Văn hóa Thanh niên TP. HCM

• 7h30: Các đại biểu gồm lãnh đạo Thành Đoàn, đại diện UBND các quận – huyện, các tổ chức Đoàn trực thuộc đã có mặt đầy đủ.

• 7h45: Chủ tịch Thành Đoàn TP. HCM phát biểu khai mạc, nhấn mạnh ý nghĩa của cuộc vận động: “Chủ Nhật Xanh không chỉ là hoạt động dọn dẹp, mà là minh chứng cho tinh thần xung kích, tình nguyện, vì một TP. HCM xanh – sạch – đẹp, văn minh và hiện đại”.

• 8h00: Văn nghệ khởi động với tiết mục nhảy flashmob của nhóm Nhảy TP. HCM, thu hút hàng trăm đoàn viên, sinh viên cổ vũ.

• 8h15: Đội hình tình nguyện gồm 1.000 đoàn viên đại diện cho 24 quận – huyện, trường đại học được xuất quân, cất cao khẩu hiệu “Thanh niên TP. HCM – Chung tay hành động vì môi trường”.

Hoạt động tại các quận – huyện

 Quận 1 – Quận 3

• Dọn vệ sinh – Plogging: Đoàn viên tổ chức chạy bộ nhanh kết hợp nhặt rác (plogging) trên tuyến đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi (Quận 1) và đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phạm Ngọc Thạch (Quận 3).

• Làm sạch kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè: Đoàn viên Đoàn Khối Dân Chính Đảng TP. HCM và CLB Cứu kênh xanh kết hợp đào tạo kỹ năng vớt rác bằng vợt chuyên dụng, thu gom chai nhựa, túi nilon, nilon đen ken cứng dưới kênh.

• Trồng cây xanh cách ly tiếng ồn: Phối hợp Ban Quản lý Công viên Lê Văn Tám (Q.1) và Công viên Tao Đàn (Q.3) trồng thêm 200 cây xanh (phượng vĩ, bằng lăng, giáng hương) tại khu vực ven đường để kênh cảnh quan và giảm ô nhiễm tiếng ồn.

Quận 9 – Thủ Đức

• Dọn rác bờ sông Sài Gòn: Đoàn Thanh niên Trường ĐH Nguyễn Tất Thành và ĐH Quốc tế (Đại học Quốc gia TP. HCM) tổ chức dọn vệ sinh bờ kênh sông Sài Gòn thuộc địa bàn phường Hiệp Phú (Q.9) và phường Linh Trung (Thủ Đức).

• Tổ chức đội hình “Hút rác bẩn”: Sử dụng thuyền nhỏ, lưới vớt thu gom rác thải nổi, túi nilon, chai nhựa, bát nhựa. Tổng cộng đội hình đã thu gom hơn 2 tấn rác.

• Tuyên truyền người dân: Đội hình “Người bạn xanh” dựng pa-nô, phát tờ rơi hướng dẫn phân loại rác, kêu gọi cư dân dọc sông hạn chế xả rác trực tiếp xuống sông.

 Huyện Bình Chánh – Huyện Nhà Bè

• Dọn vệ sinh nông thôn: Đoàn viên xã Vĩnh Lộc A (Bình Chánh) và xã Phú Xuân (Nhà Bè) phối hợp đưa hoạt động “Chủ Nhật Xanh” xuống tới tận khu dân cư, khuyến khích người dân cùng tham gia.

• Thắp sáng đường quê: Bên cạnh vệ sinh, trồng cây, Đoàn Thanh niên tiến hành lắp đặt 50 bóng đèn LED chiếu sáng trên tuyến đường liên ấp, đảm bảo an toàn giao thông cho người dân ban đêm.

• Trồng cây ăn trái: Mô hình “Vườn ươm thanh niên” được triển khai, trồng 500 cây bưởi da xanh, xoài cát Hòa Lộc tại các hộ gia đình đoàn viên, góp phần tạo thu nhập, nâng cao cảnh quan nông thôn mới.

 Hoạt Động Nổi Bật và Sáng Kiến Tham Gia

 Đội hình “Cứu Kênh Xanh”

• Người đứng đầu: Đồng chí Nguyễn Trường Sơn – Bí thư Đoàn Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM.

• Hoạt động: Đội hình “Cứu Kênh Xanh” sử dụng thuyền phao để cơ động dọc kênh, vớt rác bẩn, túi nilon, vật nổi cứng. Trong sáng Chủ Nhật Xanh 157, đội đã thu gom hơn 1,5 tấn rác tại kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè (Quận 3) và kênh Tàu Hủ – Bến Nghé (Quận 8).

• Sáng kiến: Lắp đặt “Bẫy rác” bằng ván gỗ và dây thừng trên kênh để chặn rác trôi từ thượng nguồn, tạo điều kiện thu gom thuận lợi hơn. Thay thế ống đục, xẻng kim loại bằng dụng cụ làm từ vật liệu tái chế nhằm giảm chi phí và tận dụng phế liệu.

 Chương trình “Nhặt Rác Đổi Quà”

• Đối tượng: Học sinh tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông khu vực Quận 5 và Quận 10.

• Cơ chế: Cứ mỗi 1 kg rác nhặt được (chỉ tính nhựa, giấy, sắt), các em học sinh sẽ được đổi lấy 1 phiếu quà tặng trị giá 10.000 đồng (gồm đồ dùng học tập, túi vải thân thiện môi trường, sách giáo dục kỹ năng sống).

• Hiệu quả: Khuyến khích thế hệ tương lai nhận thức sớm về giá trị tái chế, thu hút gần 500 em học sinh tham gia, thu gom hơn 200 kg rác chỉ trong sáng Chủ Nhật.

 Mini Game “Bingo Môi Trường”

• Cách chơi: Đoàn viên, thanh niên sẽ nhận 1 bảng Bingo (5×5 ô) với tiêu chí: Nhặt rác nhựa, trồng cây non, phát tờ rơi, chụp ảnh selfie kênh sạch, mời 3 người dân ký cam kết hạn chế xả rác; ai hoàn thành chuỗi Bingo sẽ nhận quà lưu niệm.

• Mục đích: Gia tăng tính tương tác, tạo không khí sôi nổi, lôi kéo đoàn viên tham gia nhiệt tình, tăng hiệu quả công tác vận động người dân.

• Kết quả: Sau 4 giờ, có 120 đoàn viên “chiến thắng” Bingo và hơn 2.000 lượt người dân được tiếp cận, ký cam kết bảo vệ môi trường.

 Phản Hồi và Kết Quả Ban Đầu

 Thống kê số liệu thực tế

• Tổng lượng rác thu gom: Hơn 10 tấn rác (nhựa, giấy, vỏ lon, túi nylon).

• Chiều dài tuyến đường làm sạch: 55 km (đạt 110% chỉ tiêu ban đầu).

• Chiều dài kênh rạch làm sạch: 22 km (đạt 110% chỉ tiêu).

• Số lượng cây xanh trồng mới: 3.500 cây (phượng vĩ, bàng Đài Loan, mù u, trâm ổi) tại 18 công viên, trường học, khu dân cư.

• Số phiếu “Nhặt Rác Đổi Quà” phát ra: 1.000 phiếu, với 700 phiếu đổi quà thành công.

• Lượng người dân ký cam kết bảo vệ môi trường: 5.000 người dọc các tuyến đường, kênh rạch.

 Phản hồi từ người dân và chính quyền địa phương

• UBND Quận 3: “Hoạt động của các bạn trẻ đã giúp kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè sạch hơn, người dân yên tâm tản bộ, tập thể dục buổi sáng. Chúng tôi cam kết tiếp tục hợp tác lâu dài với Thành Đoàn.”

• Cô Lê Thị Hoa (người dân sống ven kênh): “Mỗi tháng, tôi đều thấy thanh niên đến dọn dẹp, trang trí bờ kè. Lần này, họ còn trồng thêm hoa giấy, treo đèn lồng tạo cảnh quan. Gia đình tôi rất phấn khởi.”

• Anh Nguyễn Văn Trường (học sinh THPT Quận 5): “Tôi rất hứng thú khi tham gia “Nhặt Rác Đổi Quà”. Vừa làm sạch bãi rác, vừa được đổi bánh kẹo, đồ văn phòng phẩm. Qua đây, tôi hiểu rằng rác nhựa tác hại lớn như thế nào.”

• Bà Nguyễn Thị Minh Thảo (Chủ tịch UBND Phường Hiệp Phú, Quận 9): “Sự vào cuộc của các em sinh viên Trường ĐH Nguyễn Tất Thành đã góp phần quan trọng trong công tác truyền thông, tuyên truyền, vận động người dân sống ven sông không xả rác. Chúng tôi sẽ tổ chức thêm các buổi họp dân để nhân rộng hiệu ứng này.”

 Ý Nghĩa và Tác Động Dài Hạn

 Về mặt môi trường

• Giảm thiểu ô nhiễm: Việc thu gom rác thải từ kênh rạch, tuyến đường giúp giảm nguy cơ ngập úng vào mùa mưa và giảm ô nhiễm nguồn nước.

• Tăng mảng xanh đô thị: Với hơn 3.500 cây xanh được trồng mới, chỉ số phủ xanh tại 24 quận – huyện được cải thiện, giúp giảm nhiệt độ cục bộ, cải thiện chất lượng không khí.

• Ứng dụng mô hình bẫy rác: Sáng kiến “bẫy rác” trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè được xây dựng thử nghiệm sẽ tiếp tục được nghiên cứu để nhân rộng trên các kênh khác, giảm rác trôi về hạ nguồn.

Về mặt xã hội

• Lan tỏa tinh thần tình nguyện: Chủ nhật xanh cho thấy hình ảnh đoàn viên thanh niên xắn tay áo, cầm cuốc, vớt rác giữa trời nắng nóng đã truyền đi thông điệp mạnh mẽ: “Môi trường là trách nhiệm của mỗi cá nhân, đặc biệt thế hệ trẻ”.

• Thay đổi thói quen người dân: Hàng ngàn tờ rơi, bảng tin được phát tại điểm nóng xả rác; các hộ dân cam kết không xả rác bừa bãi. Sau Chủ Nhật Xanh 157, nhiều khu vực đã duy trì vệ sinh sạch sẽ, đặt thùng rác cố định để người dân vứt rác đúng nơi quy định.

• Kết nối cộng đồng: Người dân, doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhà hảo tâm hưởng ứng ủng hộ vật chất (túi nilon tự hủy, cây giống, nước uống), tạo nên mạng lưới bảo vệ môi trường rộng khắp.

Về mặt phát triển thanh niên

• Nâng cao kỹ năng tổ chức, lãnh đạo: Các bạn trẻ được trải nghiệm thực tế trong việc lập kế hoạch, phân công, điều phối nguồn lực, rèn luyện kỹ năng giao tiếp, tuyên truyền cộng đồng.

• Tạo động lực dấn thân: Nhiều thanh niên cho biết sẽ tiếp tục tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường, kêu gọi bạn bè, người thân chung tay; đồng thời tham gia các chương trình đào tạo, câu lạc bộ về môi trường để nâng cao kiến thức.

• Cơ hội học tập, việc làm xanh: Các sáng kiến tái chế, mô hình kinh tế xanh (hái rác đổi quà, vườn ươm, sản xuất túi nilon tự hủy) đã tạo ra xu hướng việc làm phù hợp với xu thế phát triển bền vững, mở ra hướng đi cho thanh niên khởi nghiệp.

Kinh Nghiệm và Bài Học Rút Ra sau mỗi chương trình chủ nhật xanh

1. Tạo được sức lan tỏa qua truyền thông đa kênh

   • Việc kết hợp tuyên truyền trên mạng xã hội (Facebook, TikTok, Zalo), báo giấy, truyền hình giúp chương trình tiếp cận đông đảo thanh niên và người dân, nâng cao nhận thức.

2. Phân công rõ chức năng, trách nhiệm

   • Các đơn vị Đoàn cơ sở cần nắm sát tình hình địa bàn, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đội hình: đội dọn rác, đội trồng cây, đội tuyên truyền, đội hỗ trợ hậu cần. Việc này giúp nâng cao hiệu quả và tránh chồng chéo.

3. Sáng tạo mô hình, hoạt động thu hút

   • Việc tổ chức “Nhặt Rác Đổi Quà”, “Bingo Môi Trường” đã làm cho hoạt động trở nên gần gũi, hấp dẫn, không chỉ là lao động mà còn là trải nghiệm thú vị.

4. Liên kết đa bên, vận động tài trợ hợp lý

   • Hợp tác với doanh nghiệp để tài trợ dụng cụ, cây giống, quà tặng; đồng thời kêu gọi người dân, các tổ chức phi chính phủ tham gia. Việc này giúp giảm gánh nặng ngân sách, thu hút nguồn lực xã hội hóa mạnh mẽ.

5. Đo lường, đánh giá, xây dựng kế hoạch lâu dài

   • Trước và sau mỗi chiến dịch, cần thống kê số liệu (số km đường, số cân rác, số cây trồng), từ đó rút kinh nghiệm, hoàn thiện quy trình và đặt mục tiêu cao hơn cho lần ra quân tiếp theo.

Kết Luận và Định Hướng trong Thời Gian Tới

Chủ Nhật Xanh lần thứ 157 tại TP. HCM đã thành công rực rỡ với sự tham gia tích cực của hơn 5.000 đoàn viên thanh niên, thu gom hàng chục tấn rác, trồng hàng ngàn cây xanh, tạo hiệu ứng sâu rộng trong cộng đồng. Thành tích này không chỉ giúp nâng cao chất lượng môi trường, mà còn củng cố tinh thần xung kích, tình nguyện của thế hệ trẻ, khẳng định vai trò của thanh niên trong công cuộc bảo vệ và phát triển bền vững đô thị.

Định hướng tiếp theo

1. Tăng cường nhân rộng mô hình bẫy rác kênh rạch: Cần khảo sát, đầu tư thêm “bẫy rác” tự chế, kết hợp với hệ thống camera giám sát để ngăn chặn xả rác thải thẳng xuống kênh.

2. Duy trì hoạt động thường xuyên, nâng cao chất lượng: Chủ Nhật Xanh không chỉ là hoạt động diễn ra 1 lần/tháng, mà có thể phát triển thêm mô hình “Chủ Nhật Xanh chuyên đề” (như chuyên đề giảm nhựa dùng một lần, chuyên đề xử lý nguyên liệu hữu cơ, chuyên đề làm vườn đô thị).

3. Xây dựng nền tảng trực tuyến kết nối: Ứng dụng di động “Chủ Nhật Xanh TP. HCM” để đăng ký tham gia, báo cáo vị trí tụ điểm rác, chia sẻ hình ảnh trước – sau … tạo cộng đồng liên tục tương tác nhau.

4. Mở rộng đối tượng tham gia: Kêu gọi mạnh mẽ hơn từ các cơ quan, doanh nghiệp, trường học, tổ chức cộng đồng, giúp lan tỏa ra ngoài phạm vi đoàn viên – thanh niên, để mọi tầng lớp nhân dân cùng chung tay.

5. Theo dõi, báo cáo định kỳ hiệu quả: Thành Đoàn cần công bố báo cáo môi trường định kỳ (quý, năm) dựa vào số liệu thu thập, đánh giá tác động chiến dịch; từ đó nâng cao uy tín và tiếp tục thu hút sự quan tâm từ xã hội.

Chủ Nhật Xanh lần thứ 157 là minh chứng sống động cho thấy khi thanh niên TP. HCM đoàn kết, đồng lòng, tinh thần xanh – sạch – đẹp hoàn toàn có thể lan tỏa mạnh mẽ, tác động tích cực đến chất lượng cuộc sống. Hy vọng rằng, với hàng ngàn đôi tay trẻ trung, nhiệt huyết, TP. HCM sẽ từng bước trở thành đô thị “xanh – thông minh – thân thiện” nhất khu vực Đông Nam Á.

“Một cây xanh nhỏ không làm nên rừng xanh, nhưng hàng ngàn cây xanh nhỏ sẽ tạo nên khu rừng bạt ngàn.” – Hãy cùng hành động từ những việc nhỏ nhất để bảo vệ môi trường, vì tương lai bền vững của chính chúng ta.