Sản Phẩm Mật Ong OCOP – Động Lực Thúc Đẩy Xây Dựng Nông Thôn Mới Tại TP.HCM

Trong tiến trình phát triển nông nghiệp đô thị và xây dựng nông thôn mới tại TP.HCM, việc hình thành và phát triển các sản phẩm OCOP đóng vai trò hết sức quan trọng. Trong đó, sản phẩm mật ong đạt chuẩn OCOP không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người nông dân mà còn tạo đòn bẩy thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương một cách bền vững. TP.HCM – một đô thị đặc biệt – đang cho thấy cách làm linh hoạt, sáng tạo khi kết hợp giữa nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu nông sản chất lượng cao.

1. Mật ong – Sản phẩm đặc trưng từ thiên nhiên đến thị trường

Mật ong từ lâu đã được biết đến là một sản phẩm thiên nhiên có giá trị dinh dưỡng và dược tính cao. Với đặc điểm giàu khoáng chất, enzym, kháng khuẩn tự nhiên và giàu năng lượng, mật ong không chỉ được sử dụng trong chế biến thực phẩm mà còn phổ biến trong y học cổ truyền và ngành công nghiệp mỹ phẩm.

Tại TP.HCM, nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và vừa đã đầu tư vào ngành nuôi ong và sản xuất mật ong sạch, áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng như VietGAP, HACCP, ISO nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và xuất khẩu.

2. Sản phẩm OCOP – Cơ hội nâng tầm mật ong Việt

Chương trình OCOP (One Commune One Product – Mỗi xã một sản phẩm) được Chính phủ triển khai từ năm 2018 với mục tiêu phát triển sản phẩm đặc trưng dựa trên thế mạnh của từng địa phương. Trong đó, mật ong là một trong những sản phẩm nông nghiệp tiềm năng, dễ xây dựng thương hiệu và có khả năng tiếp cận chuỗi giá trị toàn cầu.

Việc đăng ký OCOP cho sản phẩm mật ong mang lại nhiều lợi ích:

• Khẳng định chất lượng, nguồn gốc rõ ràng: sản phẩm phải đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm, quy trình sản xuất và nhãn hiệu.

• Gia tăng giá trị sản phẩm: nhờ bao bì, truy xuất nguồn gốc và định vị thương hiệu tốt hơn.

• Dễ dàng tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại: như siêu thị, cửa hàng tiện lợi, thương mại điện tử.

• Hỗ trợ xúc tiến thương mại và quảng bá từ nhà nước: thông qua hội chợ, triển lãm OCOP cấp vùng và quốc gia.

3. TP.HCM – Đô thị đặc biệt phát triển nông nghiệp công nghệ cao

Mặc dù diện tích nông nghiệp không lớn, TP.HCM vẫn đang là địa phương tiên phong trong mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Trong lĩnh vực nuôi ong, các doanh nghiệp và hợp tác xã đã đầu tư bài bản vào:

• Chuồng trại đạt chuẩn vệ sinh – môi trường

• Giống ong nội địa và ngoại lai lai tạo năng suất cao

• Ứng dụng công nghệ đo lường độ ẩm, giám sát chất lượng mật

• Dây chuyền chiết rót, đóng gói tự động hóa

• Quy trình sản xuất khép kín – truy xuất nguồn gốc bằng mã QR

Chính nhờ sự đầu tư nghiêm túc, nhiều sản phẩm mật ong tại TP.HCM đã đạt chứng nhận OCOP từ 3 sao trở lên và có mặt tại nhiều hệ thống phân phối trong và ngoài thành phố.

4. Mật ong OCOP – Góp phần xây dựng nông thôn mới

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu đang được TP.HCM triển khai mạnh mẽ tại các huyện ngoại thành như Củ Chi, Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Cần Giờ… Trong đó, việc phát triển sản phẩm OCOP như mật ong không chỉ tạo thêm nguồn thu cho người dân mà còn giải quyết các tiêu chí quan trọng trong bộ tiêu chí nông thôn mới như:

• Tiêu chí thu nhập: gia tăng giá trị sản xuất, nâng cao thu nhập bền vững.

• Tiêu chí tổ chức sản xuất: khuyến khích phát triển hợp tác xã, tổ hợp tác.

• Tiêu chí môi trường: sản xuất sạch, thân thiện với thiên nhiên.

• Tiêu chí văn hóa – xã hội: gìn giữ tri thức bản địa, gắn với hoạt động giáo dục – du lịch trải nghiệm.

Không chỉ dừng lại ở sản phẩm, nhiều đơn vị còn kết hợp phát triển mô hình du lịch sinh thái gắn với nuôi ong để du khách tham quan, trải nghiệm quy trình lấy mật và thưởng thức đặc sản tại chỗ – từ đó mở rộng đầu ra và nâng cao hình ảnh sản phẩm.

5. Tăng cường xúc tiến thương mại – đưa mật ong OCOP vươn xa

Để sản phẩm mật ong OCOP ngày càng vững bước trên thị trường, TP.HCM đã và đang:

• Tổ chức kết nối cung cầu giữa hợp tác xã – doanh nghiệp – siêu thị – sàn thương mại điện tử

• Tham gia các hội chợ OCOP vùng, quốc gia và quốc tế

• Hỗ trợ đăng ký bảo hộ thương hiệu, nhãn hiệu tập thể

• Đào tạo kỹ năng kinh doanh – quản trị sản phẩm OCOP cho người dân

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng chủ động xây dựng kênh phân phối online, phát triển nội dung truyền thông số (video, hình ảnh, câu chuyện thương hiệu), qua đó tiếp cận khách hàng trẻ và thị trường xuất khẩu khó tính.

6. Định hướng phát triển sản phẩm mật ong OCOP trong thời gian tới

Để sản phẩm mật ong OCOP phát triển ổn định và có chỗ đứng bền vững, cần tiếp tục triển khai các giải pháp:

• Chuẩn hóa vùng nguyên liệu – quy trình sản xuất đồng bộ

• Đa dạng hóa dòng sản phẩm: mật ong nguyên chất, mật ong nghệ, mật ong lên men, viên ngậm mật ong…

• Xây dựng thương hiệu gắn với địa phương: tăng nhận diện và giá trị cảm xúc cho sản phẩm.

• Ứng dụng công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc

• Liên kết với các tour du lịch sinh thái, giáo dục nông nghiệp

   Việc phát triển sản phẩm mật ong đạt chuẩn OCOP tại TP.HCM không chỉ góp phần nâng cao giá trị nông sản địa phương mà còn đóng vai trò quan trọng trong tiến trình xây dựng nông thôn mới theo hướng nâng cao và bền vững. Đây là mô hình kinh tế nông nghiệp kiểu mới, vừa bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên, vừa mở rộng cơ hội cho người dân khởi nghiệp và làm giàu chính đáng.