TP. HCM: ĐƯA NGHỆ THUẬT SƠN MÀI ĐẾN GẦN GIỚI TRẺ

Sơn mài – Nghệ thuật truyền thống trong lòng giới trẻ TP. HCM

sơn mài

** Giới thiệu chung về “sơn mài” và xu hướng người trẻ

Trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa, giới trẻ TP. HCM không chỉ quan tâm đến các trào lưu văn hóa phương Tây mà còn có xu hướng tìm về giá trị truyền thống bản địa. Trong đó, sơn mài – một trong những loại hình nghệ thuật tiêu biểu của Việt Nam – đang ngày càng được săn đón. Khác với những môn mỹ thuật hiện đại, sơn mài sở hữu màu sắc óng ánh, bề mặt trơn mịn, mang đậm tính thủ công và văn hóa dân tộc.

Nắm bắt nhu cầu đó, xưởng tranh sơn mài Con Kiến (TP. HCM) đã tạo ra không gian trải nghiệm, giúp giới trẻ dễ tiếp cận, tìm hiểu và thực hành sơn mài. Bài viết này sẽ cung cấp bức tranh toàn cảnh về nghệ thuật sơn mài, giá trị văn hóa, kỹ thuật, cũng như cách Con Kiến đưa sơn mài bước vào đời sống hiện đại một cách sinh động.

** Lịch sử và phát triển của nghệ thuật sơn mài

* Khởi nguồn và hình thành

  • Thế kỷ X–XV: Sơn mài xuất hiện lần đầu trên vùng đất Đàng Ngoài (Bắc Bộ ngày nay). Ban đầu chỉ sử dụng cho trang trí đồ gỗ cung đình, chùa chiền.

  • Thế kỷ XVII–XIX: Phong cách sơn mài truyền thống định hình mạnh mẽ, phát triển tới giai đoạn vàng son tại Huế và Hà Nội. Thợ mộc, họa sĩ dần kết hợp kỹ thuật khảm vỏ trứng, dát vàng, vẽ mài lẫn lộn, tạo ra những tác phẩm độc đáo.

  • Thời kỳ hiện đại: Sơn mài được ứng dụng rộng rãi trong trang trí nội thất, quà tặng cao cấp, triển lãm quốc tế.

* Các trường phái nổi bật

  1. Trường phái Cù Lao Mỹ Tho (Đồng bằng sông Cửu Long): Thường sử dụng vỏ trứng, tạo hiệu ứng ánh sáng lấp lánh.

  2. Trường phái Huế: Ưa chuộng hình ảnh cung đình, rồng phượng, hoa mẫu đơn.

  3. Trường phái Hà Nội: Kết hợp chất liệu khảm xà cừ, màu sắc hơi tối, chú trọng hình khối.

** Đặc điểm và giá trị thẩm mỹ của tranh sơn mài

sơn mài

* Nguyên liệu và quy trình cơ bản

  • Bột sơn mài: Hợp chất nhựa mủ cây sơn (cây Toxicodendron vernicifluum) được khai thác, tinh chế.

  • Màu gốc: Màu đen, trắng, đỏ – kết hợp chế phẩm tự nhiên và tổng hợp.

  • Chất phụ trợ: Vỏ trứng, vàng lá, bạc lá, xà cừ, bột ngọc trai…

Quy trình thường gồm:

  1. Chuẩn bị nền gỗ: Đục, mài, trám bằng bột sơn thô.

  2. Phủ sơn nền: Tối thiểu 3–4 lớp, mỗi lớp cách nhau 24–48 giờ để khô tự nhiên.

  3. Vẽ tạo hình: Dùng sơn màu hoặc vật liệu khảm.

  4. Đánh bóng: Dùng đá mài, giấy nhám siêu mịn để tạo độ bóng.

* Tính bền và khả năng lưu giữ

  • Sơn mài chất lượng cao có thể lưu giữ màu sắc, độ bóng lên đến cả trăm năm nếu bảo quản đúng cách.

  • Chống ẩm, chống mối mọt, phù hợp với khí hậu nhiệt đới gió mùa như Việt Nam.

* Giá trị văn hóa – nghệ thuật

  • Tinh hoa dân tộc: Mỗi tác phẩm là kết tinh tâm huyết, tay nghề của người nghệ nhân.

  • Tính biểu tượng: Rồng, phượng, hoa sen… thể hiện yếu tố tâm linh, thẩm mỹ Á Đông.

  • Món quà ý nhị: Phong cách sang trọng, thường được chọn làm quà tặng ngoại giao, lễ kỷ niệm.

* Sơn mài trong đời sống hiện đại và vai trò của giới trẻ

* Sơn mài và thị trường nội thất, trang trí

sơn mài

  • Sàn nhựa giả vân gỗ, khung tranh Canvas… tuy đa dạng, nhưng giá trị sơn mài vẫn được khẳng định qua tính độc bản, thủ công.

  • Ứng dụng: tranh treo tường, đồng hồ, khay trà, hộp đựng trang sức.

* Giới trẻ và xu hướng “back-to-roots”

  • Nhiều bạn trẻ chuyển từ đồ công nghiệp mass-produced sang sản phẩm “handmade”, cá nhân hóa cao.

  • Sơn mài đáp ứng cả khía cạnh thẩm mỹ lẫn câu chuyện văn hóa, khiến giới trẻ TP. HCM háo hức tìm hiểu, học hỏi.

** Xưởng tranh sơn mài Con Kiến – Nơi “sơn mài” gần gũi với bạn trẻ

* Giới thiệu chung

  • Tên xưởng: Con Kiến Creative Lacquer Studio

  • Địa chỉ: Quận 3, TP. HCM

  • Sứ mệnh: Kết nối giá trị truyền thống và sáng tạo đương đại, đưa sơn mài vào đời sống người trẻ.

* Định hướng và tầm nhìn

  • Trải nghiệm sáng tạo: Không chỉ là học vẽ, mà là trải nghiệm toàn bộ quy trình, từ chọn gỗ, pha sơn đến đánh bóng.

  • Cộng đồng: Kết nối những người yêu nghệ thuật, thường xuyên tổ chức workshop, triển lãm nhỏ.

  • Đổi mới kỹ thuật: Thử nghiệm chất liệu mới, màu sắc mới, hướng tới tác phẩm mang hơi thở đương đại.

** Không gian trải nghiệm và các khóa học tại Con Kiến

sơn mài

* Thiết kế không gian

  • Khu vực trưng bày: Giới thiệu mẫu tranh sơn mài, áp phích lịch sử sơn mài.

  • Khu vực thực hành: Bàn vẽ, bộ dụng cụ cá nhân, kệ phơi sơn.

  • Góc thư giãn – kết nối: Ghế ngồi, trà thảo mộc, chia sẻ câu chuyện nghệ thuật.

* Các chương trình trải nghiệm

  1. Workshop 1 buổi (3–4 giờ)sơn mài

    • Giới thiệu khái quát, thực hành đi nét cơ bản, hoàn thiện tác phẩm nhỏ (khung 20×20 cm).

  2. Khóa học căn bản (4 buổi)

    • Chi tiết kỹ thuật pha sơn, lớp nền, dát vàng, vẽ màu, đánh bóng.

  3. Khóa nâng cao (8 buổi)

    • Tạo hình phức tạp, khảm vỏ trứng, xà cừ, kết hợp mixed-media.

  4. Chương trình dành cho doanh nghiệp, team-building

    • Học nhóm, cạnh tranh tác phẩm, tăng tính gắn kết.

* Giảng viên và người hướng dẫn

  • Đội ngũ gồm nghệ nhân có kinh nghiệm 10–20 năm, từng tham gia triển lãm quốc tế.

  • Họa sĩ trẻ đương đại, kết hợp kỹ thuật hiện đại (digital painting, mixed-media).

** Quy trình trải nghiệm “sơn mài” tại Con Kiến

sơn mài

  1. Đón khách & giới thiệu tổng quan

  2. Chọn mẫu & định hình ý tưởng

  3. Chuẩn bị khung gỗ, pha sơn

  4. Phủ lớp nền đen/trắng (2–3 lớp)

  5. Vẽ phác thảo bằng sơn màu

  6. Khảm vỏ trứng, dát vàng – bạc (tuỳ chọn)

  7. Phủ bóng lần cuối & đánh bóng

  8. Trưng bày tác phẩm, chụp hình kỷ niệm

Mỗi bước đều được hướng dẫn chi tiết, đảm bảo học viên dù lần đầu cũng có thể hoàn thiện tác phẩm mang dấu ấn cá nhân.

** Lợi ích khi tham gia trải nghiệm sơn mài

  • Phát triển sáng tạo: Tự do khám phá màu sắc, chất liệu, ý tưởng.

  • Giảm căng thẳng: Quy trình thủ công, chậm rãi giúp thư giãn, thiền định.

  • Kết nối cộng đồng: Gặp gỡ những người cùng đam mê, trao đổi kinh nghiệm.

  • Hiểu biết văn hoá: Qua mỗi lớp học, bạn sẽ khám phá lịch sử, triết lý ẩn sau “sơn mài”.

  • Sản phẩm cá nhân hoá: Tác phẩm hoàn thành có thể dùng trang trí, làm quà tặng, hoặc bán kiếm thu nhập.

** Minh hoạ thành quả và phản hồi từ học viên

“Trước giờ mình chỉ nghĩ sơn mài là thứ rất khó, chỉ dành cho nghệ nhân chuyên nghiệp. Nhưng workshop 1 buổi tại Con Kiến đã giúp mình tự tay tạo nên tác phẩm ưng ý!”
Minh Thy, sinh viên Kiến trúc

“Mình đã thử nhiều loại hình sáng tạo nhưng không đâu như trải nghiệm sơn mài: tỉ mỉ, có chiều sâu và rất… đã tay!”
Hoàng Anh, Designer

Con Kiến thường xuyên cập nhật hình ảnh tác phẩm học viên trên fanpage, website để lan toả cảm hứng và khích lệ người mới tham gia.

** Ứng dụng sơn mài trong kinh doanh và nghệ thuật đương đại

* Ứng dụng trang trí nội thất

  • Tranh treo tường: Phong cảnh, trừu tượng, tranh phong thuỷ.

  • Đồ gia dụng: Khay trà, hộp đựng trang sức, khay bánh.

* Quà tặng cao cấp, quà lưu niệm

  • Doanh nghiệp: Quà tặng đối tác, quà kỷ niệm thành viên ban lãnh đạo.

  • Du lịch: Tặng phẩm lưu niệm cho du khách trong nước và quốc tế.

* Nghệ thuật đương đại – Triển lãm

  • Nghệ sĩ trẻ kết hợp sơn mài với digital art, art installation.

  • Xu hướng tranh sơn mài “phá cách”: hình khối, màu sắc bắt mắt, kết hợp acrylic, epoxy resin.

** Lời kết & kêu gọi hành động

sơn mài

Nghệ thuật sơn mài không chỉ là di sản văn hoá mà còn là sân chơi sáng tạo cho giới trẻ TP. HCM. Xưởng tranh Con Kiến chào đón bạn đến trải nghiệm một hành trình khám phá truyền thống – hiện đại, được hướng dẫn bởi nghệ nhân hàng đầu.

Hãy để sơn mài – tinh hoa Việt – trở thành chất xúc tác cho đam mê sáng tạo của bạn!


Đồng hành cùng chương trình KẾT NỐI CUNG CẦU tại:
Fanpage: https://www.facebook.com/profile.php?…
Trang Web Chương Trình: https://ketnoicungcau-htv.com.vn/gioi…
Tin tức, Xã hội: https://www.facebook.com/profile.php?…
Youtube: https://www.youtube.com/@KETNOICUNGCAU-HTV
Tiktok: / ketnoicungcau. .
Thông Tin Liên Hệ:
• Điện thoại: 0985.689.683 – 0387.97.66.47
• Email: info@ketnoicungcau-htv.com.vn
• Đài Truyền hình TP.HCM giữ bản quyền nội dung trên website này. Không được sao chép thông tin nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản của HTV. Giấy phép ICP số 80/GP-TTĐT cấp ngày 19/5/2023.
• Copyright 2025 © htv.com.vn

BẢN TINXem thêm

PHÓNG SỰXem thêm

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *